بازنمایی اربعین در برخی رسانه ها و تحریف عمیق واقعیت

نگاهی به پوشش رسانه ای اربعین توسط بی بی سی، ایران اینترنشنال، صدای آمریکا و صدای فردا

معصومه نصیری قائم مقام انجمن سواد رسانه ای ایران در یادداشتی آورده است:

اربعین ۱۴۴۱ درحالی برگزار شد که همچون هر سال شاهد حضور بی سابقه خیل عاشقان مکتب عاشورایی حضرت اباعبدالله الحسین(ع) بودیم. حضوری که در تعاریف رسانه ای دارای اکثر ارزش های خبری است و البته هر سال نیز با حصر رسانه ای در دنیا مواجه می شود و کمتر شاهد انعکاس آن هستیم.

در این میان برخی رسانه ها سیاست سکوت و سانسور را در قبال این رویداد در پیش گرفته و برخی نیز با بازنمایی، وجه خاصی از این حماسه را رسانه ای می کنند. در واقع این رسانه‌ها واقعیات را بازنمایی می کنند که بر این اساس واقعیات با عبور از صافی رسانه ها، شکل و وزنی متفاوت می یابد.

در بررسی بی بی سی، ایران اینترنشنال، صدای آمریکا و صدای فردا اساسا آنچه درباره مراسم پیاده روی اربعین امسال توسط این رسانه ها انعکاس داده شد اخباری با تیترهای «دو روز قبل از مراسم اربعین؛ مرگ ۷۷ شهروند ایرانی در عراق تائید شد»، «۷۷ نفر از زائران اربعین جان باحتند»، «اربعین، باز شدن مرز خسروی در سایه ناارامی های عراق»، «۷۷ زائر ایرانی اربعین جان خود را از دست دادند»، «ورود به جهنم ممنوع!»، «بازگشت بخشی از زائران ایرانی اربعین به دلیل کمبود آب و وسیله نقلیه»، «۴۹ زائر ایرانی مراسم اربعین در عراق جان خود را از دست داده‌اند» و «دست‌کم ۱۰۰ ایرانی طی پیاده‌روی اربعین امسال در خاک عراق جان‌ باختند» بود که همه مطالب در جهت بازنمایی ناامنی و وضعیت نابسامان این مراسم است.

یکی ار ریشه‎های بازنمایی غیرواقعی پنهان کردن واقعیات است. حقایق همیشه با تحریف کردن به دروغ مبدل نمی‌شوند، بلکه خیلی از برخوردهای حذفی دروغی بزرگ است که سانسور نیز یکی از انواع آن است.

هرچند که مشهور است که می گویند نباید از دشمن انتظار داشته باشیم برای ما قرآن بخواند اما آنچه همواره باید در نظر داشته باشیم این است که برخلاف آنچه ما فکر می‌کنیم رسانه‌ها آیینه‌ای نیستند که دنیا را بازتاب دهند. آنها اخبار را شکل می‌دهند و بنا بر شرایط تنها بخش هایی از واقعیت را منعکس می کنند یا گاها اطلاعات ساختگی خود را با استفاده از تکنیک های مختلف به عنوان واقعیت به افکار عمومی تزریق می کنند.

بنابراین مخاطبان باید بدانند رسانه‌ها همچون آینه برای انعکاس واقعیت عمل نمی‌کنند؛ بلکه آنها بر ساخت اجتماعی واقعیت تأثیر می‌گذارند. بر این اساس، بازنمایی، ساخت رسانه‌ییِ واقعیت است. بازنمایی نه انعکاس و بازتاب معنای پدیده‌ها در جهان خارج، که تولید و ساخت معنا بر اساس چارچوب‌های مفهومی و گفتمانی است؛ بنابراین بازنمایی رسانه‌یی معناسازیِ بی‌طرف نیست؛ چراکه هرگونه بازنمایی ریشه در گفتمان و ایدئولوژی‌ای دارد که از آن منظر بازنمایی صورت می‌گیرد. اینجا بازنمایی چهار رسانه نام برده شده کاملا متاثر از گفتنمان ، ایدئولوژی و اقتصاد آنهاست.

#الحسین_یجمعنا